Uit : Het Mysterie van de Hersenstam; Tjeu van den Berk
…. ‘Van het ogenblik dat de vroedvrouw de navelstreng doorknipt, worden de longen de placenta, die de mens binden aan de kosmische moeder’ (Van Lysebeth, Yoga doen en begrijpen)….
…. Elke basisfunctie in ons lichaam bezit een polair karakter, het verbindt de twee polen, jouzelf en de rest van de werkelijkheid. Bij ademhalen is die bij uitstek waar te nemen. Ademhalen is twee-voudig, het is in- en uitademen, het is een constant heen en weer bewegen van de ene pool naar de andere. Het is een voortdurend proces van energie opladen en ontladen….. Tezamen met de hartslag geeft het ritme van de ademhaling het sterkste aan dat we bestaan als een constant polair bewegende stroom. De anatomie laat dat al duidelijk zien. De borstkas is een beendergestel dat het midden houdt tussen de beenderen van onze schedel en de beenderen van onze andere ledematen. Aan de ene kant is een rib langgerekt als een ledemaat maar in tegenstelling daarmee zit hij aan beide uiteinden vást. Aan de andere kant zit hij niet zo onbeweeglijk vast als de beenderen van onze schedel. Want zo’n starheid zou de rib verhinderen te bewegen, wat met de bovenste ribben enigszins het geval is.
De werkelijke functie van de borstkas houdt het midden tussen twee uitersten: volledige beweeglijkheid en volledige onbeweeglijkheid. Nu eens beweegt hij zich naar buiten dan weer naar binnen. In de ene beweging stelt de mens zich in verbinding met de buitenwereld, een ogenblik later trekt hij zich terug en ontfermt hij zich over zijn binnenwereld. Als er werkelijk gebeurt wat er dient te gebeuren, is er een situatie van bewogen rust. Daardoor is er een constante polaire spanning. Deze beweging gaat weer over in het samentrekken en uitzetten van het hart. Het hart, dat zuurstofrijk bloed door het lichaam pompt en koolzuurhoudend bloed afgeeft aan de longen, voltooit die hele ritmiek. Dit ritmische proces van samenpersen en loslaten, is de fundamentele ritmiek van alle leven….
Vanuit een tweede invalshoek manifesteert zich deze polariteit als brugfunctie tussen de binnen- en buitenwereld. Wil een mens leven, dan dient hij fundamenteel af te zien van de idee dat hij een autonoom wezen is. Leven betekent juist, in een organische verbinding blijven staan met de buitenwereld. ‘Je lichaam voor driekwart samengesteld uit water, plus wat aardse mineralen, een handjevol. En ín je die grote vlam waarvan je de natuur niet kent. En in je longen, altijd en altijd weer opgenomen binnen de borstkas, de lucht, die schone vreemdeling zonder wie je niet kunt leven’ (Yourcenar, De Tijd de de grote beeldhouwer)…..
We kunnen nog vanuit een derde gezichtspunt deze polariteit bekijken: onze ademhaling is zowel gesitueerd in onze bewuste als in onze onbewuste geest. Ademhalen voltrekt zich op beide niveaus en staat daar ook constant mee in verbinding. ‘Gewoonlijk zeg je ‘Ik haal adem’ omdat je vindt dat ademhalen iets is wat je opzettelijk doet zoals je wandelt of praat. Maar je zult ook opmerken dat je ademhaling gewoon verder gaat als je niet aan ademhalen denkt. Dus het vreemde aan ademhaling is dat het zowel als opzettelijke als een onopzettelijke handeling beschouwd kan worden. Aan de ene kant kun je voelen: ‘Ik doe het’ en aan andere kant: ‘Het overkomt me’’ (Watts, Meditatie).
We stoten hier op een spanningsveld…. De ademhaling speelt zich af op een onbewust, instinctief niveau, op het niveau van de hersenstam…. En in de huidige fase van de evolutie hebben we als baby al perfect ademgehaald….. Op onbewust niveau heeft onze ademhaling een eigen ‘wil’, een eigen ‘weten’ en een eigen ‘gevoel’. Zelfs als we bewust inademen, realiseren we ons dat onze bewuste wil geen invloed meer heeft op de lucht als die onze keel gepasseerd is. De ademhaling werkt juist onbewust door totdat de zuurstof in de weefselcellen zit om daar koolzuur aan te onttrekken. De ademhaling neemt deel aan ons hele ledematen- en stofwisselingstelsel. Het is onmogelijk aan te geven waar deze onbewuste krachten beginnen of ophouden. Ademhalen heeft ook alles te maken met een eigen, onbewust voelen. Goed ademhalen staat in relatie tot een gelukkig en genietend leven. Het beurt ons op en maakt ons opgewekt. Gezond ademen geeft levensmoed…..