Uit : Houden van dingen die niet perfect zijn. Haemin Sunim, een boeddhistische monnik, geboren in Zuid-Korea in 1973.
Er zijn momenten in ons leven waarop er een heel menselijke situatie ontstaat en we daar met iemand over willen praten. Naar wat voor persoon ga je dan meestal toe? Een vriend die slimmer en beter kan praten? Of gewoon iemand van wie je denkt dat hij/zij achter je staat en aandachtig luistert naar wat je zegt? Als ik moet kiezen, ga ik meestal voor de laatste. Natuurlijk kan je praten met een vriend die intelligenter is dan ik heel nuttig zijn, omdat zo iemand objectief naar mijn probleem kan kijken. Maar hoe moeilijker het probleem, des te waarschijnlijker is het dat ik blijf zitten met een gevoel van teleurstelling door het kille, rationele advies, hoe voorzichtig het ook wordt gegeven. Ik verlang waarschijnlijk naar iemand die warm is en meeleeft, en die op een empathische manier naar mijn zwoegende hart luistert.
Er gebeurde zoiets toen ik een les gaf in Massachusetts. Lesgeven maakt me vaak heel blij en ik vind er vervulling in. Maar er zijn ook tijden geweest waarin ik alleen maar kon denken: ik ben niet geschikt om studenten les te geven! Ten eerste waren er de culturele verschillen: in tegenstelling tot studenten in Azië spreken sommige studenten hun professoren openlijk tegen.
Ik verwelkomde die uitdagingen en geloof nog steeds dat studenten een eigen mening mogen hebben en dat zelfs aangemoedigd dient te worden, maar ik was niet gewend aan de ondubbelzinnige manier waarop ze me tijdens de les tegenspraken. Sommigen studenten namen het studeren helemaal niet serieus en kwamen onvoorbereid naar de les. Het waren er niet zoveel, maar als onervaren jonge professor raakte ik ervan overstuur en zelfs wat gedeprimeerd. Ik had soms een hekel aan moeilijke studenten, wat heel vervelend was, en ik voelde me er schuldig over.
Steeds als ik me zo voelde, praatte ik erover met een oudere collega. Maar in plaats van raad te vragen van wie bekend was dat ze scherpzinnig en direct waren, wendde ik me vaak tot oudere collega’s die aardig waren en goed konden luisteren. Als ik erover nadenk waarom ik dat deed, denk ik dat dat kwam omdat er meer dan gewoonweg luisteren voor nodig is om een goede luisteraar te zijn. Door iemands gezichtsuitdrukking, intonatie en lichaamstaal krijgen we het gevoel diegene om ons geeft, ons waardeert en begrijpt. Wanneer iemand mij zijn volle aandacht gaf, me liet zeggen wat ik wilde zeggen zonder me te onderbreken of van onderwerp te veranderen, ging mijn ongeruste hart openstaan en deelde ik alles wat ik had opgekropt zonder de angst veroordeeld te worden.
Er viel een enorme last van mijn schouders, en dat had ik waarschijnlijk meer nodig dan goede raad. Toen ik eenmaal met begrip naar mijn situatie had gekeken, voelde het als een extra troost als een collega iets soortgelijks deelde dat hij had meegemaakt en wist ik dat ik niet de enige was. Toen ik de dingen in een groter perspectief ging zien, werd het gemakkelijker om mijn situatie te accepteren en met mijn gevoelens in te gaan.
Omdat ik zowel monnik als professor ben, moet ik vaak een openbare lezing of boeddhistische dharma-lezing houden. Sommige groepen lachen hardop om mijn rare humor en gaan tevreden en verlicht naar huis, maar andere zitten daar met neutrale gezichten en in doodse stilte. Zelfs al geef ik precies dezelfde lezing, dan nog is de hele ervaring heel anders zonder een levendig publiek. Als mijn publiek en ik op elkaar zijn afgestemd, vloeien mijn woorden als een rivier en stromen ze door de zaal in een atmosfeer van spirituele vitaliteit. Maar als mijn publiek niet erg ontvankelijk is, verschrompel ik psychisch en kan ik niet overbrengen wat ik had voorbereid. Daarom geloof ik dat luisteren helemaal niet passief is. Geduldig, aandachtig en met een open geest luisteren is een van de meest betekenisvolle uitdrukkingen van liefde.
Ik vraag me soms af waarom we lang opblijven om foto’s op Facebook, Twitter en Instagram te uploaden. Niemand dwingt ons daartoe, we willen gewoon met iedereen delen wat we die dag hebben gedaan, waar we aan hebben gedacht en welke foto’s we hebben genomen.
Volgens mij heeft dat te maken met het feit dat er iemand luistert naar wat we te zeggen hebben, al is het in de onpersoonlijke onlinewereld. Want alleen dan hebben we het gevoel dat onze daden ook iets betekenen, dat ons bestaan waarde heeft. Zonder mensen die ons aandacht schenken zou ons leven leeg zijn, alsof we alleen op een toneel staan, zonder publiek. Met dit in gedachten zou ik mensen willen aanmoedigen om er af en toe over na te denken of er vrienden of familieleden zijn die door een moeilijke periode gaan. Zelfs al hebben we geen oplossingen voor hun problemen. Ze zullen alleen al dankbaar zijn te weten dat we bereid zijn naar hen te luisteren.